
Je ouders worden wat ouder. Of je bent zelf mantelzorger voor een familielid dat niet meer volledig zelfstandig kan wonen. Vroeg of laat komt dan die ene vraag op tafel: “Hoe lossen we dit op zonder iemand uit zijn vertrouwde leven te rukken?”
Een mantelzorgwoning in de tuin klinkt dan als de perfecte oplossing. Dichtbij, zonder druk. Maar mag dat zomaar? En hoe zit het met regels, vergunningen en wat er gebeurt als de zorgsituatie verandert?
In deze blog krijg je een helder overzicht. Geen juridische wirwar, maar concrete antwoorden voor wie écht wil begrijpen wat kan — en wat niet.
Wat is een mantelzorgwoning volgens de Vlaamse regelgeving?
De Vlaamse overheid spreekt in regelgeving meestal over een zorgwoning. In de praktijk bedoelen veel mensen met “mantelzorgwoning” hetzelfde: een tweede, kleinere woonunit voor iemand die zorg ontvangt of verleent.
Het gaat bijvoorbeeld om:
- Je ouder(s) die niet meer volledig zelfstandig kunnen wonen
- Een hulpbehoevend familielid
- Een mantelzorger die bij je komt inwonen of net zelfstandig in de tuin verblijft
Volgens de regelgeving:
- Is een mantelzorgwoning een ondergeschikte wooneenheid bij een hoofdwoning
- Moeten beide woningen op hetzelfde perceel staan
- En moet er een zorgrelatie zijn tussen de bewoners
👉 Je kan de mantelzorgwoning dus niet gebruiken voor verhuur of Airbnb. Het moet gaan om een privésituatie binnen het gezin of netwerk.
Meer weten over het verschil met andere woonvormen zoals een kangoeroewoning?
Lees: Zorgwoning of kangoeroewoning: wat past bij jullie?
Heb ik een vergunning nodig voor een mantelzorgwoning?
In veel gevallen: nee. Dankzij een regeling in Vlaanderen mag je een mantelzorgwoning in de tuin plaatsen via meldingsplicht, zonder vergunning.
Voorwaarden:
- De woning is max. 50m²
- Ze staat in of naast een bestaande woning
- Er is geen fundering nodig
- De constructie is tijdelijk en verplaatsbaar
- Je toont aan dat er een zorgrelatie is
De melding gebeurt via het omgevingsloket Vlaanderen. De gemeente heeft 30 dagen om te reageren. Geen reactie? Dan mag je starten.
Alles over die procedure lees je in deze blog:
👉 Mantelzorgwoning plaatsen in je tuin – zo werkt het
Wat als de zorgsituatie langer dan 6 jaar duurt?
De meldingsplicht geldt initieel voor 3 jaar. Daarna mag je die nog eens 3 jaar verlengen. In totaal dus 6 jaar zonder vergunning.
Wat daarna?
Twee opties:
- De zorgsituatie eindigt → de woning wordt verwijderd
- De zorgsituatie blijft → je vraagt een vergunning aan om ze permanent te laten staan
Let wel: die vergunning is afhankelijk van het ruimtelijk uitvoeringsplan van je gemeente. Weet je nu al dat je woning structureel zal blijven? Dan kan je ook van bij de start een vergunning aanvragen.
Hoe bewijs ik dat het om mantelzorg gaat?
De gemeente zal vragen naar een bewijs van de zorgsituatie. Meestal volstaat:
- Een verklaring wie er komt wonen
- Een attest van hulpbehoevendheid
- Een document dat de relatie aantoont (bv. ouder-kind)
Je hoeft geen medisch dossier of zware formulieren in te dienen, maar afstemming met je gemeente is wél aangeraden.
Meer over de juridische kant lees je hier:
👉 Wetgeving rond mantelzorgwoningen in Vlaanderen
Wat als de situatie verandert? Moet de woning dan weg?
Dat hangt af van hoe je de woning geplaatst hebt:
- Bij meldingsplicht: De woning moet in principe weg als de zorgsituatie stopt (bv. overlijden of verhuis). Tenzij je alsnog een vergunning aanvraagt voor ander gebruik.
- Bij een vergunning: Dan mag ze blijven staan, binnen de voorwaarden van die vergunning.
Een mantelzorgwoning kan je later perfect gebruiken als:
- Gastenverblijf
- Praktijkruimte
- Thuiskantoor
Hou er rekening mee dat je hier wél vaak een nieuwe aanvraag voor moet doen.
Meer weten over restwaarde, verkoop en andere opties?
👉 Wat gebeurt er als de mantelzorgwoning niet meer nodig is?
En hoe zit het met btw, belastingen of premies?
- Op een mantelzorgwoning geldt het 21% btw-tarief
- Er zijn geen Vlaamse aankoop- of bouwpremies, maar mogelijk wel aanpassingspremies voor 65+
- De woning wordt meestal niet als aparte kadastrale eenheid gezien
- Er zijn geen notariskosten of registratierechten omdat het geen aankoop van grond betreft
Meer over deze fiscale vragen lees je ook in onze blog over prijs:
👉 Wat kost een mantelzorgwoning echt?
Technisch: hoe sluit je een mantelzorgwoning aan?
Bij Eluna zorgen we voor een simpele aansluiting op de bestaande woning, zonder breekwerken:
- Elektriciteit via aparte zekering
- Water via tussenleiding
- Riolering via bestaande afvoer
De plaatsing zelf gebeurt in enkele dagen, nadat alles op maat is geproduceerd.
Meer weten over het traject? Bekijk het hier:
👉 De weg naar jouw mantelzorgwoning
Is een mantelzorgwoning een slimme investering?
Absoluut. Een woning bij Eluna:
- Is volledig op maat
- Blijft verplaatsbaar
- Behoudt haar waarde
- Is later doorverkoopbaar (met garantie)
Je investeert niet in een bijgebouw. Je investeert in nabijheid, rust en vrijheid.
Lees ook: Waarom steeds meer kinderen kiezen voor een mantelzorgwoning
Tot slot: menselijk, niet alleen praktisch
Een mantelzorgwoning in de tuin is geen technische keuze. Het is een emotionele. Het gaat om ouders, grootouders, familie. Mensen die dichtbij mogen blijven, zonder afstand of eenzaamheid.
Bij Eluna geloven we in die filosofie. Wij bouwen geen containers, maar echte woningen — stijlvol, comfortabel en op maat van jouw leven.
👉 Wil je ontdekken wat kan in jouw tuin, situatie en budget?
Vul het formulier in en we nemen contact met je op voor meer informatie of om een afspraak te maken in onze showroom. We luisteren, denken mee en laten je de mogelijkheden zién.